Aleksandra Wnukowska
Jeż europejski to największy polski ssak owadożerny. Wyróżniamy dwa gatunki - wschodnioeuropejski (Erinaceus concolor) i zachodnioeuropejski (Erinaceus europaeus). Czym się od siebie różnią i co zrobić z jeżeli spotkamy rannego jeża?
Jeża wschodniego możemy spotkać na terenie całego kraju, zachodniego zaś od Śląska aż po Pomorze Szczecińskie. Oba gatunki objęte są ochroną gatunkową. Różnią się od siebie nie tylko występowaniem. Jeż wschodni ma biały brzuch i ok. 6,5 tys. igieł oraz jest mniejszy, zachodni zaś ma czarny wzorek na brzuchu i podgardlu oraz więcej igieł - ok. 8 tys. i jest większy.
Coraz częstszymi mieszkańcami domów są w ostatnich latach jeże afrykańskie - pigmejskie, ale o nich innym razem.
Ile żyją? Około 6 lat, przy sprzyjających warunkach lub w niewoli mogą osiągnąć wiek do 10 lat.
Dorosłe jeże europejskie ważą od ok. 700 do ok. 1200g. Ważne aby młode jeże przekroczyły masę 500g, wówczas bez problemu poradzą sobie samodzielnie w lesie.
Jeże, jak na początku wspomniałam, są owadożerne - dżdżownice, ślimaki, świerszcze… w nocy potrafi zjeść nawet 200g owadów! Ich pożywieniem są również małe jaszczurki, węże, gryzonie czy ptaki, a konkretnie jaja i pisklaki. Jedzą również padlinę i owoce.
Należy pamiętać, że jabłko - charakterystyczne z bajek dla dzieci, gdzie jeż niesie je na kolcach, nie jest typowym pożywieniem jeży.
Jeżeli w naszym ogródku bytuje kolczasty przyjaciel, można dokarmiać go kocią karmą czy mięsem mielonym. Warto również wystawić mu miskę z wodą i zbudować budkę lub jesienią zgrabić mu liście na kopiec, aby miał się gdzie ukryć.
Samice w sezonie rozrodczym, przypadającym od maja do września, rodzą 1-2 mioty. Ciąża trwa ok 1,5 miesiąca, po czym rodzi się 3-7 młodych jeży.
Często ludzie zastanawiają się - czy młode rodzą się z kolcami? Czy uszkadzają matkę przy porodzie? Otóż, owszem- rodzą się z miękkimi, białymi kolcami otoczonymi osłonką, dzięki czemu nie ranią samicy podczas przyjścia na świat, z czasem kolce ciemnieją i twardnieją dając jeżowi ochronę przed drapieżnikami. Oczy otwierają po ponad tygodniu, a samodzielność osiągają w około 6 tygodniu życia. Przez ten czas są pod opieką wyłącznie matki. Napotykając ciężarną i rodzącą samicę należy bardzo uważać, aby jej nie zestresować. W sytuacji zagrożenia, podobnie jak gryzonie, może ona zjeść swoje młode.
Jeże prowadzą nocny tryb życia, a zimą zapadają w hibernację. Sen zimowy (zależnie od temperatur, nawet na okres: październik-kwiecień), wtedy ich metabolizm jest znacznie obniżony, a zapasy czerpią ze zgromadzonego tłuszczu. Temperatura ciała spada z 35C do 4C, a serce uderza 5 razy na minutę, zamiast 200 razy. Co ciekawe, jeż zachowuje świadomość środowiskową.
Jeżeli znajdziemy chodzącego jeża zimą, znaczy to, że potrzebuje pomocy człowieka.
Dużo jeży niestety ginie pod kołami aut. W mieście narażone są dodatkowo na pogryzienia psów czy kotów, a kolce nie zawsze są w stanie je ochronić.
Jeże często są zaatakowane przez świerzb, przez co ich skóra staje się szara, twarda i „odchodząca” oraz narażone są na kleszcze, jednak nie chorują na choroby odkleszczowe, ale kleszcz może przejść na naszego pupila lub na nas i przenieść patogen chorobotwórczy.
Co robić widząc chorego, zranionego jeża? Najlepiej skontaktować się z ośrodkiem zajmującym się zwierzętami dzikimi, bądź bezpośrednio jeżami. Specjaliści udzielą podstawowych informacji i pokierują dalej. W Warszawie opieką nad zwierzętami dzikimi zajmuje się Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt „Marysieńka”, przy ul. Korkowej 170A.
Większość lekarzy weterynarii nie zna się na jeżach i nie obsługuje tego gatunku zwierząt.
Więc pamiętać dziś należy, nie brać na gołe ręce jeży!
Fot. główne: Michał Jankowski
Napisz komentarz
Komentarze