W tym artykule przeczytasz między innymi o:
- najstarszym kościele w Warszawie
- historii kościoła św. Michała Archanioła
- Grodzisku na Zielonej Białołęce
Ustalenie historii budowli zabytkowej stwarza zawsze kłopoty, kiedy dostępne źródła w wielu miejscach różnią się między sobą. A tak właśnie rzecz ma się w przypadku kościoła przy ul. Głębockiej na terenie dawnej wsi Grodzisk. Niektóre źródła sugerują, że przetrwał on w swej pierwotnej postaci do dnia dzisiejszego, inne bardziej wiarygodne podają z kolei, że był w ciągu stuleci kilkakrotnie niszczony, różnią się przy tym jednak co do skali i częstotliwości owych zniszczeń.
Niezależnie od występujących rozbieżności wszystkie źródła zgodne są wszak w jednym, że świątynię ufundowała królowa Bona, która po śmierci męża Zygmunta I Starego otrzymała jako oprawę wdowią rozległe dobra na Mazowszu. Będąc rządną gospodynią podróżowała ona często po swych włościach doglądając osobiście gospodarki w nich.
Podczas jednej z takich podróży wiodącej obok miejsca, gdzie stoi dziś kościół, królowa zaniemogła. Po wyzdrowieniu z wdzięczności za cudowne ocalenie, jak głosi legenda wystawiła tu modrzewiowy kościółek pod wezwaniem św. Michała Archanioła.
Na pełniejsze informacje o świątyni grodziskiej natrafiamy dopiero w I poł. XVII w., kiedy opiekę nad nią objęli ojcowie bernardyni z klasztoru na warszawskiej Pradze. Na gruncie przykościelnym darowanym im przez króla Zygmunta III Wazę wznieśli oni niewielką rezydencję zakonną, która wraz z kościółkiem zniszczona została w latach "potopu" szwedzkiego.
W 1716 r. w miejsce spalonego postawiono nowy kościół modrzewiowy, kryty gontem, z niewielką wieżyczką pośrodku dachu, zwieńczoną żelaznym krzyżem. Odbudowana została również rezydencja opiekujących się nadal świątynią bernardynów, w której rezydowało odtąd zwykle dwóch ojców i jeden braciszek zakonny. W 1734 r. ufundowane zostały spiżowe dzwony kościelne.
Na początku następnego stulecia, bo w 1811 r., wnętrze kościoła przyozdobione zostało czterema ołtarzami: wielkim z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej powstałym najpewniej w końcu XVIII w. oraz trzema bocznymi z wizerunkami św. Jana Nepomucena, św. Antoniego i św. Michała. Przeniesiono je z kościoła Bernardynów na Pradze zniszczonego podczas okupacji prawobrzeżnej Warszawy przez Austriaków. Stamtąd też pochodzą zapewne znajdujące się w kościele cztery drewniane figury: św. Feliksa, św. Jana Nepomucena oraz dwóch świętych bernardyńskich.
Mimo odbudowy kościół św. Michała Archanioła tracił coraz bardziej na znaczeniu. W połowie XIX w. msze święte odprawiał w nim już tylko w niedziele i święta zakonnik dojeżdżający z Warszawy.
Po kasacie zakonu bernardynów w 1864 r., Grodzisk przeszedł pod opiekę parafii Matki Boskiej Loretańskiej na Pradze, a w 1895 r. stał się jej filią, zapewniającą obsługę duszpasterską wsiom: Grodzisk, Marki, Drewnica, Siwki, Czerwony Bór, Pustelnik i Struga.
Wkrótce jednak kościół grodziski okazał się zbyt mały w stosunku do potrzeb, toteż jego rolę przejęła od 1917 r. nowa parafia erygowana w Markach.
Uszkodzony podczas działań wojennych kościół św. Michała Archanioła został wyremontowany w 1954 r. przez przedsiębiorstwo budowlane Władysława Tomaszewskiego. W 1958 r. stał się filią kościoła w Markach, od 1975 r. zaś pełni funkcję samodzielnej parafii, do której należą: Grodzisk, Kąty Grodziskie, Brzeziny, Lewandów, Augustówek, Augustów i Mańki-Wojdy.
Budynek kościoła św. Michała Archanioła w Grodzisku figuruje od 1984 r. w rejestrze zabytków. Zabytkowe po części jest także jego wyposażenie, na które oprócz wspomnianego ołtarza z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej i drewnianych figur świętych składają się również: obraz św. Stanisława biskupa i męczennika z XVIII w. oraz kielich mszalny datowany na połowę tego stulecia, osadzony na dorobionej stopie z 1889 r.
Napisz komentarz
Komentarze