Patroni białołęckich ulic #10 - Herakliusz Billewicz

W tym artykule przeczytasz m.in.: 

• o ulicy,
• kim jest jej patron

Potop

Początek "Potopu" to kronika rodzinna. Narrator opowiada o rodzie Billewiczów. Patriarcha rodu, zamożny szlachcic, właściciel Wodoktów, Lubicza i Mitrunów, Herakliusz Billewicz był żołnierzem. Chorągiew Herakliusza cały czas miała zajęcie, Polskę atakowano z każdej strony. Herakliusz był poważany i szanowany wśród okolicznych zaścianków. Wojenne zasługi Billewicza zjednały mu uznanie hetmana wielkiego i wojewody litewskiego, Janusza Radziwiłła. W 1654 roku Herakliusz nie poszedł już na wojnę z Rosją, był już w podeszłym wieku. Na wieść o klęsce Radziwiłła pod Szkłowem Billewicz doznał apopleksji i zmarł. Wiadomość o klęsce przywiózł Michał Wołodyjowski, młody sławny żołnierz, który dowodził w zastępstwie Herakliusza chorągwią laudańską. Wołodyjowski pozostał na kuracji wśród miejscowej szlachty, był ranny. Przed śmiercią Billewicz sporządził testament, w którym zawarł, że opiekunem jego wnuczki została okoliczna szlachta laudańska. Aleksandrze Billewiczównie, jego wnuczce zapisał cały swój majątek z wyjątkiem wsi Lubicz, którą przeznaczył dla Andrzeja Kmicica, syna swego przyjaciela. Z testamentu wynikało, że Aleksandra i Andrzej powinni zawrzeć związek małżeński.

Herakliusz Billewicz 

Postać literacka z przedakcji Potopu Henryka Sienkiewicza, patriarcha rodu Billewiczów. Patriarcha rodu, zamożny szlachcic, właściciel Wodoktów, Lubicza i Mitrunów, Herakliusz Billewicz był żołnierzem. Chorągiew Herakliusza cały czas miała zajęcie, Polskę atakowano z każdej strony. Herakliusz był poważany i szanowany wśród okolicznych zaścianków.

Był pułkownikiem lekkiego znaku i podkomorzym upickim oraz dziedzicem Wodoktów, Lubicza i Mitrun. Gdy wybuchła wojna z Rosją w 1654, ze względu na wiek nie mógł już wziąć udziału w kampanii wojennej. W jego zastępstwie dowództwo nad chorągwią objął Michał Wołodyjowski. Na wieść o klęsce pod Szkłowem Herakliusz dostał ataku apopleksji i umarł (1654).

Po pogrzebie Herakliusza Billewicza otworzono jego testament. Majątek zapisał swojej wnuczce Aleksandrze (Oleńce) Billewiczównie, łowczance upickiej, a jej opiekunem ustanowił szlachtę laudańską. Na męża Oleńki w testamencie wyznaczył chorążego orszańskiego Andrzeja Kmicica.

Śmierć Herakliusza jest opisana we „Wstępie”, tak więc podkomorzy upicki nie pojawia się dalej na kartach powieści.