Śluza im. inż. Tadeusza Tillingera

W tym artykule przeczytasz między innymi o:

• Żerańskiej śluzie
• historii zabytku
• perełce Białołęki

Prezentujemy państwu cykl artykułów "Perełki Białołęki". Dziś będzie mowa o śluzie  im. inż. Tadeusza Tillingera. Należy ona bezspornie do najciekawszych obiektów hydrotechnicznych na szlaku wodnym z Warszawy na Mazury. Unikatowość tej wyjątkowej budowli polega na tym, że w odróżnieniu od tradycyjnych śluz, które przepuszczają wodę z poziomu wyższego na niższy.

Jej długość wynosi 85 m, a szerokość 12 m. Wrota i zasuwy kanałów obiegowych zamykają się. Zaczyna się doprowadzanie wody do komory, która po kilkunastu minutach wypełnia się. Wrota ponownie otwierają się, … a statek wpływa na wody Kanału Żerańskiego. W Porcie Żerańskim znajduje się jedyna tego typu w Polsce śluza komorowa, która nosi imię swojego pomysłodawcy Tadeusza Tillingera. Wie o niej każdy, kto wybiera się na Mazury lub w letnie weekendy płynie tramwajem wodnym do Serocka. Śluza pracuje przy zmiennych poziomach wody - od strony portu lub od strony Wisły. Śluzowanie odbywa się od świtu do zmierzchu, ale w nocy jest również możliwe. Sterowanie śluzą jest elektroniczne i odbywa się z trzeciego piętra znajdującej się tuż obok wieży sterowniczej. Jest również dodatkowy ręczny napęd, ale korzysta się z niego tylko w sytuacjach awaryjnych. Czas przesuwania zasuwy przy napędzie elektrycznym wynosi 2 min., a ręcznie 115 min., podnoszenia lub opuszczania mostu zwodzonego elektrycznie 30 s., ręcznie 18
min., zaś otwarcie kanału obiegowego elektrycznie wynosi 2 min, ręcznie 9 min.

Żerańska śluza powstała na początku lat 60-tych. Początkowo była wykorzystywana głównie przy przewozach zboża do Młynów Warszawskich przy ul. Płochocińskiej oraz transporcie surowców do produkcji materiałów budowlanych. Obecnie odgrywa większą rolę w ruchu turystycznym.
Śluzę uruchomiono w 1963 roku, wraz z Kanałem Żerańskim i Stopniem Wodnym Dębe tworzy ona warszawski węzeł wodny. Śluza nosi imię inż. Tadeusza Tillingera, który był autorem koncepcji utworzenia połączenia żeglugowego od Żerania do Zegrza, oraz autorem wielu innych projektów hydrotechnicznych^[1]. Śluza była intensywnie eksploatowana w latach 60. i 70. XX wieku jako droga transportu kruszywa i zboża. Obecnie największe znaczenie ma dla ruchu turystycznego. W sezonie letnim codziennie korzysta z niej statek, obsługujący połączenie pomiędzy cyplem Czerniakowskim a Serockiem.